مناطق آزاد: «باج» دولت های مرکزی ضعیف به مرزنشینان تنگدست

مستند «باج»، روند توسعه مناطق آزاد را در ایران بررسی می کند. همچنین چالش های تشکیل شده پیرامون مناطق آزاد را در میان دولت، مجلس و همچنین دولت های مختلف با یک دیگر بررسی می کند. توسعه مناطق آزاد در سالیان اخیر محل مناقشات و دعواهای بسیاری از رجال سیاسی ایران بوده که محتوای مستند به رمزگشایی مناقشات مذکور پرداخته است. مستند با مرور مختصری از تاریخچه مناطق آزاد در جهان آغاز می‌شود و پس از آن به بررسی چالش‌های شکل گرفته حول مناطق آزاد در میان دولت و مجلس و همچنین دولت‌های مختلف با یکدیگر می‌پردازد. از یک طرف، اظهارات برخی از نمایندگان مجلس به تصویر کشیده می‌شود که برای تصویب منطقه آزاد ناحیه خود از انواع و اقسام توجیه‌ها استفاده می‌کنند. از طرف دیگر مناطق آزاد برای دولت‌ها، یکی از سریع‌ترین پاسخ‌ها برای رفع و رجوع کم‌کاری‌ها در قبال مرزنشینانی است که سالیان متمادی در فقر نگه داشته شده‌اند تا بلکه بتوانند از خرمن واردات، خوشه‌ای بچینند. در واقع مناطق آزاد پدیده‌ای است در حال گسترش که اگر چه اندکی سطح زندگی مرزنشینان را ارتقا می‌دهد، اما به زعم کارشناسان اقتصادی، منطق واردات حاکم بر آن، سبب میلیون‌ها دلار هدررفت سرمایه ملی و تضعیف صنایع داخلی می‌گردد. مناطق آزاد باج هایی هستند که دولت‌های ضعیف مرکزی به مرزنشینان ناراضی از تنگدستی پرداخت می‌کنند؛ این ادعای باج است. تهیه‌کننده «باج» درباره بازخوردها نسبت به این اثر می‌گوید: «حرف‌مان در این اثر به‌گونه‌ای است که نه به کسی اتهام زده شده و نه بی‌احترامی کردیم، بلکه تنها ماوقع را شرح داده‌ایم و همین باعث می‌شود هر کسی که این اثر را می‌بیند به‌خصوص در بخشی که وعده‌های دولت فعلی را نشان می‌دهیم، یک لبخند تلخی می‌زند، شاید به محتوا و سایر بخش‌های اثر نقدهایی وارد است اما ما اتفاقات عجیب و غریبی را در مستند نداشتیم و تنها حرف‌های مطرح شده را دوباره بازگو کردیم.» عوامل فیلم مستند ایرانی باج تهیه کننده: کارگردان :محمد پایدار تهیه شده در: مرکز مستند سازی سیر فیلم این مستند در تابستان 1402 روی یوتیوب قرار داده شد: https://www.youtube.com/watch?v=11n_XgREK6w