سرآغاز علوم سایبرنتیک و هوش مصنوعی از کجا بود؟ از کربلایی کاظم تا فون فوراستر

هاینز فون فوراستر را «سقراط علوم سایبرنتیک» نام نهاده‌اند. هوش مصنوعی و تمدن سایبرنتیک ریشه در آراء کسانی دارد که یکی از مهمترین آنها فوراستر اتریشی متولد وین (2002-1911) است. «نخستین تجربه معرفت‌شناختی» فوراستر، در نوجوانی برای او شکل گرفت؛ زمانی که همراه با دوست خود، به جادو و جادوگری علاقمند شده و آن را تجربه می‌کنند. پس از آن در دوران جوانی عضوی از نشست‌های حلقه وین می‌شود. بعد از جنگ جهانی دوم هم به آمریکا مهاجرت کرده و با دانشمندان دیگری در آنجا حلقه سایبرنتیک را شکل می‌دهند که می‌شود گفت به نوعی جهان و تمدن سایبرنتیک جدید را ساختند. سرآغاز اندیشه‌ی فوراستر از جادوگری بود، بعد به ایستگاه پوزیتیویسم منطقی (اثبات‌گرایی منطقی) در وین رسید و سرانجام هم به علوم سایبرنتیک ختم شد. با این روند، نباید به علوم سایبرنتیک و هوش مصنوعی شک کرد؟ آیا در راستای تمدن نوین اسلامی، ما باید همین روند را طی کنیم؟! اگر نه، و مبانی ما متفاوت است، از کدام پایه‌ها، اصول و مبانی باید آغاز کنیم؟ کدام تجربه‌های معرفت‌شناختی را باید مبنا بگذاریم؟ مرحوم کربلایی کاظم ساروقی (1339-1262 هجری شمسی) یکی از موردهای مطالعاتی مهم برای اندیشیدن در باب مبانی علوم سایبرنتیک بومی است. مهمترین تجربه معرفت‌شناختی این مرد بزرگ، القاء و الهام کل قرآن بر قلب وی بوده که پس از لحظاتی حافظ کل قرآن کریم گردید. البته فراتر از حفظ، علم به قرآن و توفیق فهم قرآنی پیدا کرد. ما که در تمدن نوین اسلامی به تعبیر رهبر معظم انقلاب، به دنبال این هستیم که «جامعه قرآن مجسم» شود، این گونه موردهای مطالعاتی باید در دستور کار نهضت علمی و جنبش نرم‌افزاری باشد. فوراستر تاکید زیادی داشت که اهل وین است. هویت خود را بیش از آن که در هر چیز دیگری تعریف کند، اصرار بر این داشته که هیچ کس نیست، بلکه فقط یک وینی است. چون خانواده و تبار او اهل وین بوده‌اند و از بزرگان فکری و هنری این شهر مهم اروپایی بوده است. اما در مورد کربلایی کاظم، این آسمان اراک بوده که الهام‌بخش کربلایی کاظم بوده است. به تعبیر روایت، شرف المکان بالمکین؛ شرف زمین به کسی است که روی آن است. اما آسمان اساساً منشأ شرافت است. پس به تعبیر استعاری باید گفت: آسمان اراک یا زمین وین؟! اهل کدامی؟ #باشگاه_استراتژیست‌های_جوان #کاظم_ساروقی #فون_فوراستر #حلقه_وین #علوم_سایبرنتیک #هوش_مصنوعی #فهم #دیرین_شناسی_فهم #هاینز_فون_فوراستر #جادو #جادوگری #سقراط #فلسفه_علم #فلسفه #پوزیتیویسم #پوزیتیویسم_منطقی #معرفت_شناسی #سایبر #سایبرنتیک #علوم_سایبرنتیک #وحی #الهام #کربلایی_کاظم_ساروقی #قرآن #قلب #تمدن_نوین_اسلامی #تمدن_اسلامی #امام_خامنه_ای #اراک #ساروق #امام_زاده _ایران