مکاتب اقتصادی - بخش چهارم - لیبرالیسم - بستر تبیین بنیادهای لیبرالیسم - ویدیو 8

از بازگشت سلطنت تا انقلاب شکوهمند کرامول در حالی در ۱۶۵8 درگذشت که قدرت سیاسی انگلستان در جهان نسبت به زمان پیش از او، رشد چشمگیری یافته بود. با مرگ کرامول، تنها جمهوری تاریخ انگلستان به پایان آمد؛ و حکومت پس از حدود 10 سال با پادشاه شدن چارلز دوم پسر شاه مقتول، مجدداً به خاندان استوارت رسید. البته در این فاصله برای مدت ۸ ماه، ریچارد کرامول پسر اولیور کرامول، قدرت را در دست داشت، که با فشارهای وارده مجبور به استعفا و فرار از کشور شد. چارلز دوم در اولین دور فرار از کشورش (1646 م) در فرانسه اقامت گزید و به مدت دو سال در آنجا مانده و تحت آموزش توماس هابز فیلسوف قرار گرفت. در 1651 به اسکاتلند رفت و در آنجا تاجگذاری کرد اما در جنگ با کرامول شکست خورد و مجدد به فرانسه گریخت. پس از رسیدن به تاج و تخت نیز هرچند از نظر سیاسی همچون پدرش با خودکامگی و سرکوبگری و خشونت رفتار می‌کرد، فردی هنردوست و هنرپرور بود و چارلز دوم هرگز دیگر به سفر نرفت و قدری اعتدال نیز پدید آورد. او اختیار وضع مالیاتهایی را کـه از تصویب مجلس نگذشته بود برای خود ادعا نکرد؛ به قانون Habes Corpus Act که شاه را از حق توقیف اختیاری اشخاص محروم می‌ساخت گردن نهاد. گاهی با گرفتن کمک مالی از لویی چهاردهم اختیارات مالی پارلمـان را بـه سخره می گرفت؛ اما رویهمرفته پادشاه مشروطه بود. بسیاری از محدودیتهای اختیارات مقام سلطنت کـه مطلوب مخالفان چارلز اول بود در تجدید سلطنت پذیرفته شد و مورد احترام چارلز دوم قرار گرفت زیرا که معلوم شده بود پادشاهان هم ممکن است به دست اتباع خود گوشمال داده شوند. نویسندگان بزرگی چون چاوسر، پپیس، میلتون و بانیان در دوران او ظهور کردند. همچنین کمدی در زمان او رونق بسیاری یافت.