اثر پروانه‌ای و چند نمونه باورنکردنی آن
تئوری اثر پروانه‌ای میگه یه تغییر کوچک جزئی در شرایط اولیه یه سیستمی مثل جو زمین (مثلاً بال‌زدن یه پروانه و ارتعاش حاصل از اون) می‌تونه باعث تغییرات شدید پیش بینی نشده مثل وقوع طوفان سهمگین در یه کشور دیگه بشه.
ایدهٔ این‌که یه پروانه می‌تونه باعث یه تغییر بزرگ بشه اولین بار در سال ۱۹۵۲ در یه داستان کوتاه به نام آوای تندر مطرح شد.
عبارت «اثر پروانه‌ای» هم در سال ۱۹۶۱ به دنبال مقاله ادوارد لورنز ریاضیدان و هواشناس آمریکایی به وجود آمد.
ادوارد لورنز، برای شبیه سازی و پیش بینی وضع آب و هوا، یه برنامه نرم افزاری نوشته بود و متوجه شد که یه تغییر خیلی کوچک در یکی از ورودی ها، می‌تواند خروجی برنامه و پیش بینی‌ها رو کاملاً تغییر بده.
موارد این چنینی باعث میشه دانشمندا قادر به رمزگشایی همه مسائل جهان نباشن، توانایی ما برای تحلیل و پیشبینی نحوه کار جهان ذاتاً محدوده و ما باید انتظاراتمون رو منطقی کنیم.
البته جمله اولیه لورنز این بود که یک هواشناس به من گفت که اگر تئوری تو درست باشه، حتی یک بار بال زدن یک مرغ دریایی در گوشه‌ای از جهان، ممکنه سرنوشت آب و هوای کل کره زمین را برای همیشه تغییر بده.
ولی خب ظاهرا پروانه شانس بیشتری از مرغ دریایی داشت و اسم این تئوری شد اثر پروانه ای.لورنز از این هم فراتر رفت و گفت «بعضی از سیستم‌ها آنقدر پیشبینی ناپذیرند که حتی اگر تمام شرایط اولیه را دقیقاً کنترل کنید، باز هم نتیجه غیرقابل پیشبینی خواهد بود.»
در سیستم هایی اثر پروانه‌ای وجود داره که دو ویژگی داشته باشن:
اولی این که سیستم رفتار غیرخطی داشته باشه و دومی این که وضعیت هر لحظه از سیستم، تابعی از وضعیت لحظه‌ی قبل اون باشه.
اثر پروانه‌ای سنگ بنای تئوری آشوبه. نظریه آشوب یا بی‌نظمی میگه در پدیده‌ها نقاطی وجود دارن که یه تغییر اندک در اونا باعث تغییرات چشمگیری میشه و میگه در سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی و سازمانی هم مثل سیستم‌های جوی، اثر‌پروانه‌ای، به معنی وابستگی حساس به شرایط اولیه وجود داره.
آشوب علم شگفتی‌ها، غیرخطی‌ها و پیش‌بینی‌نشدنی‌هاست و به ما یاد می‌ده که انتظار غیر‌منتظره‌ها را داشته باشیم. بیشتر علوم سنتی با پدیده‌های به‌ظاهر پیش‌بینی‌شدنی، مثل جاذبه یا واکنش‌های شیمیایی، سروکار دارن اما نظریه آشوب با چیزهای غیرخطی که تقریبا پیش‌بینی‌نشدنی یا کنترل‌نشدنی هستن، مثل آب‌و‌هوا، بازار بورس و این جور چیزا، سروکار دارد و این پدیده‌ها اغلب توسط ریاضیات فرکتال توصیف می‌شن که پیچیدگی بی‌نهایت طبیعت را تصویر می‌کنه.
مفهوم اثر پروانه‌ای برای کتاب ها و فیلم و سریال هایی که درباره سفر در زمان هستن جذابه و تا به حال چندین فیلم و سریال با این درون‌مایه ساخته شده اند.
در این ویدئو به سراغ چند مثال واقعی از اثر‌پروانه‌ای باورنکردنی در تاریخ هم می‌ریم که در بعضی از اون‌ها یه اتفاق کوچک سرنوشت میلیون‌ها نفر رو عوض کرده.
در زندگی خودمون هم ما می تونیم گاهی اثر‌پروانه‌ای رو ببینیم.
_________________________________
00:00 معرفی اثر‌پروانه‌ای
02:46 نظریه آشوب
03:47 فیلم‌ها و سریال‌ها
05:43 نمونه‌های تاریخی اثر‌پروانه‌ای
07:12 اثر‌پروانه‌ای در زندگی ما
_________________________________
#اثر_پروانه‌ای
#اثر‌پروانه‌ای
#ادوارد_لورنز
ایدهٔ این‌که یه پروانه می‌تونه باعث یه تغییر بزرگ بشه اولین بار در سال ۱۹۵۲ در یه داستان کوتاه به نام آوای تندر مطرح شد.
عبارت «اثر پروانه‌ای» هم در سال ۱۹۶۱ به دنبال مقاله ادوارد لورنز ریاضیدان و هواشناس آمریکایی به وجود آمد.
ادوارد لورنز، برای شبیه سازی و پیش بینی وضع آب و هوا، یه برنامه نرم افزاری نوشته بود و متوجه شد که یه تغییر خیلی کوچک در یکی از ورودی ها، می‌تواند خروجی برنامه و پیش بینی‌ها رو کاملاً تغییر بده.
موارد این چنینی باعث میشه دانشمندا قادر به رمزگشایی همه مسائل جهان نباشن، توانایی ما برای تحلیل و پیشبینی نحوه کار جهان ذاتاً محدوده و ما باید انتظاراتمون رو منطقی کنیم.
البته جمله اولیه لورنز این بود که یک هواشناس به من گفت که اگر تئوری تو درست باشه، حتی یک بار بال زدن یک مرغ دریایی در گوشه‌ای از جهان، ممکنه سرنوشت آب و هوای کل کره زمین را برای همیشه تغییر بده.
ولی خب ظاهرا پروانه شانس بیشتری از مرغ دریایی داشت و اسم این تئوری شد اثر پروانه ای.لورنز از این هم فراتر رفت و گفت «بعضی از سیستم‌ها آنقدر پیشبینی ناپذیرند که حتی اگر تمام شرایط اولیه را دقیقاً کنترل کنید، باز هم نتیجه غیرقابل پیشبینی خواهد بود.»
در سیستم هایی اثر پروانه‌ای وجود داره که دو ویژگی داشته باشن:
اولی این که سیستم رفتار غیرخطی داشته باشه و دومی این که وضعیت هر لحظه از سیستم، تابعی از وضعیت لحظه‌ی قبل اون باشه.
اثر پروانه‌ای سنگ بنای تئوری آشوبه. نظریه آشوب یا بی‌نظمی میگه در پدیده‌ها نقاطی وجود دارن که یه تغییر اندک در اونا باعث تغییرات چشمگیری میشه و میگه در سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی و سازمانی هم مثل سیستم‌های جوی، اثر‌پروانه‌ای، به معنی وابستگی حساس به شرایط اولیه وجود داره.
آشوب علم شگفتی‌ها، غیرخطی‌ها و پیش‌بینی‌نشدنی‌هاست و به ما یاد می‌ده که انتظار غیر‌منتظره‌ها را داشته باشیم. بیشتر علوم سنتی با پدیده‌های به‌ظاهر پیش‌بینی‌شدنی، مثل جاذبه یا واکنش‌های شیمیایی، سروکار دارن اما نظریه آشوب با چیزهای غیرخطی که تقریبا پیش‌بینی‌نشدنی یا کنترل‌نشدنی هستن، مثل آب‌و‌هوا، بازار بورس و این جور چیزا، سروکار دارد و این پدیده‌ها اغلب توسط ریاضیات فرکتال توصیف می‌شن که پیچیدگی بی‌نهایت طبیعت را تصویر می‌کنه.
مفهوم اثر پروانه‌ای برای کتاب ها و فیلم و سریال هایی که درباره سفر در زمان هستن جذابه و تا به حال چندین فیلم و سریال با این درون‌مایه ساخته شده اند.
در این ویدئو به سراغ چند مثال واقعی از اثر‌پروانه‌ای باورنکردنی در تاریخ هم می‌ریم که در بعضی از اون‌ها یه اتفاق کوچک سرنوشت میلیون‌ها نفر رو عوض کرده.
در زندگی خودمون هم ما می تونیم گاهی اثر‌پروانه‌ای رو ببینیم.
_________________________________
00:00 معرفی اثر‌پروانه‌ای
02:46 نظریه آشوب
03:47 فیلم‌ها و سریال‌ها
05:43 نمونه‌های تاریخی اثر‌پروانه‌ای
07:12 اثر‌پروانه‌ای در زندگی ما
_________________________________
#اثر_پروانه‌ای
#اثر‌پروانه‌ای
#ادوارد_لورنز
همه توضیحات ...