رابطه ی علم و اقتدار انسان - آیت الله محمدرضا نکونام

علم برای آن‌که منشأ اثر و کاربردی شود، نیاز به ساختار قدرت و سلامت دارد. علم با قدرت و سلامت، مشروعیت می‌آورد. قدرت نیازمند گذر از علوم مفهومی آموزشی و به دست آوردن ارادهٔ عینی و حقیقی است، وگرنه تراکم علوم مفهومی درون را سخت می‌سازد و توهم و وسواس می‌آورد. باید تحت نظر مربی، کارهای خود را ارادی کرد. برای تقویت اراده، ارادت لازم است که استجماع می‌آورد. اراده، ارادت و استجماع با درد، مسیر وصول به وجود را که منبع تمامی علوم است، هموار می‌کند. ما به تفصیل گفته‌ایم اندیشه‌های کلی و اجمالی برای گذشتهٔ ابهام‌آمیز و عقب‌ماندهٔ علم بوده است و امروزه باید اندیشه را به‌گونهٔ جزیی و تفصیلی و به گونهٔ هم‌اندیشی اجتماعی و انجذابی دنبال نمود. علم، جزیی است نه کلی. علم منحصر به مفاهیم قابل ارایه و اکتساب و امری فقط آموزشی نیست، بلکه علم وصولی و ایصالی و لدنّی، عالی‌ترین گونهٔ علم می‌باشد.

طریق رایج علم، سیستم آموزشی «مفهوم به مفهوم» می‌باشد، اما علم عالی دارای نظام «تبدیل مصداق به مفهوم» یا بالاتر از آن اقتدار نظام «مصداق به مصداق» می‌باشد. این روش آموزشی هم‌اکنون در علوم انسانی و اسلامی وجود ندارد و نیازمند آزمایشگاه‌های بسیار گسترده و مجهز با پیشرفته‌ترین صنعت روز می‌باشد. شیوهٔ عالی علم‌آموزی، روش اقتدار باطنی و قرب ربوبی و روش «تبدیل مصداق به مصداق» می‌باشد که آن را در فصل دوم و در « منطق علمی» توضیح دادیم. هر مصداقی که در نهاد انسان بنشیند، همان مقدار برای انسان علم حاصل می‌شود. روش مصداق به مصداق، افزون بر علم، ایمان و اعتقاد و ایثار می‌آورد، اما روش آموزشی مفهوم به مفهوم به صورت لزومی دارای چنین آثاری نیست.
آیت الله محمدرضا نکونام
منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص