تله های زندگی یا طرحواره ها چیست و چگونه شکل می گیرد؟

تله های زندگی یا طرحواره های ناسازگار اولیه در دوران کودکی شکل می‌گیرند و داستان زندگی بزرگسالی ما را می‌نویسند. آنها درون مایه های شخصیت ما را شکل می‌دهند. بسیاری از مشکلاتی که افراد در روابط عاطفی یا عاشقانه تجربه می کنند مربوط به همین طرحواره هاست.
طرحواره ها شامل خاطرات، احساسات بدنی، هیجانات و شناخت هایی می شود که در کودکی شکل گرفته و در طول زندگی فرد تداوم می یابند. این طرحواره ها ساختار دانشی را برای معنا دادن و تفسیر کردن برای انسان فراهم می کند و اغلب خارج از هوشیاری قرار دارند.
طرحواره درمانی، ۵ نیاز هیجانی اساسی را برای انسان مطرح می‌کند. این نیازها همگانی هستند و در دوران کودکی برآورده ساختن این نیازها بر عهده مراقبان کودک است و این امر برای برخورداری از سلامت روان در دوران بزرگسالی ضروری است. نیاز های هیجانی شامل: 1. دلبستگی و ایمنی 2. کفایت و استقلال 3. آزادی بیان خواسته ها و هیجانات 4. محدودیت های واقع بینانه 5. تفریح و خود انگیختگی. زمانی که این نیازها بوسیله والدین برآورده نشود، طرحواره های ناسازگار شکل می‌گیرد. بهتر است بگوییم برآورده نشدن هر نیاز، باعث شکل گیری یک طرحواره می شود. مشکلات پایدار افراد اغلب ناشی از فعال شدن طرحواره های ناسازگار اولیه در اینجا و اکنون است. طرحواره ها ما را به سمتی سوق می دهند تا همان نیازی که در کودکی ارضا نشده است در بزرگسالی هم برآورده نشود. در واقع پیام طرحواره ها این است: گذشته، نگذشته!
دکتر علیرضا گل، طرحواره درمانگر و پژوهشگر دوره فوق دکتری پزشکی روان‌تنی و روان‌درمانی