زندگینامه امیرکبیر- قسمت اول

قسمت دوم زندگینامه امیرکبیر:
زندگینامه امیرکبیر- قسمت دوم

زندگینامه امیرکبیر
پدر امیرکبیر شخصی بود به اسم کربلایی محمد قربان. اصالت اونا از روستای هزاوه بود که از توابع شهرستان فراهان نزدیک اراکِ.
کربلایی قربان، که گفتیم پدر امیرکبیرِ، آشپز یک خونواده اصیل و مهم در شهر فراهان بود. این خانواده، یا بهتره بگیم خاندان فراهانی، مدت‌ها در دولت‌های مختلف پست و مقام داشتن و بخاطر همین از فراهان به تهران نقل مکان کرده بودن و در این بین، کربلایی قربان، یا پدر امیرکبیر هم با این خونواده از فراهان به تهران اومده بود.کربلایی قربان به قائم مقام اول یعنی میرزا عیسی که به میرزا بزرگ هم شهرت داشت، خدمت می‌کرد و آشپز دربار میرزا بزرگ بود. پدر امیرکبیر ارادت خاصی به این خونواده داشت و تا سالها به اونها خدمت می‌کرد، بطوریکه بعدا شد ناظر آشپزخونه و بعد از اون در پیری هم قاپوچی یا دربان این خاندان شد.
فتحعلیشاه پسر زیاد داشت و هرکدوم از اونها رو والی یک منطقه کرده بود. یکی از این پسرای اون عباس میرزا بود که توی تاریخ ایران هم شخصیت بسیار تاثیرگذاری بود و فکر می‌کنم ارزش اینو داره که در یک ویدئوی جداگانه بهش بپردازیم.
عباس میرزا علاوه بر اینکه والی ولایت آذربایجان بود، ولیعهد فتحعلی‌شاه هم محسوب می‌شد و قرار بود بعد از فتحعلیشاه، شاه ایران بشه.
عباس میرزا وقتی برای حکومت به آذربایجان میره، خانواده فراهانی، یعنی میرزا عیسی رو هم با خودش به تبریز میبره و مقام وزارت در آذربایجان رو هم به میرزا عیسی میده.
با مهاجرت میرزا عیسی، کربلایی قربان، پدر امیرکبیر هم با اونا به تبریز میره.
همین سال‌ها تقریبا مصادف میشه با تولد امیرکبیر قصه ما. میگیم تقریبا همزمان با این دوره است، چون محل دقیق و زمان دقیق امیرکبیر مشخص نیست. پس ما هم براساس گفته مورخان، حدودی اعلام می‌کنیم که در همین سال‌ها یعنی حوالی سال ۱۱۸۵ شمسی بوده باشه.
اسم اصلی امیرکبیر، میرزا محمد تقی خان فراهانیه که بعدها لقب امیرکبیر رو میگیره و ما هم از حالا به بعد اونو با همین لقبش صدا می‌زنیم.
میرزا تقی یا همون امیر کبیر، تو خونه همین میرزا عیسی فراهانی رشد می‌کنه و با فرزندان او همبازی میشه و تحت تاثیر تربیت میرزا عیسی قرار میگیره. میرزا عیسی واسه فرزندانش معلم می‌گیره و امیر کبیر هم از همین فرصت استفاده می‌کنه و در کنار فرزندان میرزا عیسی سواد یاد میگیره و از اونجائیکه علاقه هم به درس و کلاس داشت، خیلی زود باسواد میشه و پیشرفت می‌کنه.
گرچه از دوره، کودکی و نوجوانی امیرکبیر چیزی زیادی معلوم نیست، اما همیشه داستان و روایاتی از اون دوران گفته شدهتو اواخر عمر میرزا عیسی، امیر کبیر میشه منشی اون و نامه‌هاییکه واسه میرزا عیسی میومد رو می‌خوند و نامه‌هاییکه می‌خواست رو براش می‌نوشت. دلیل اینکار هم این بود که میرزا عیسی در اواخر عمر بخاطر پیری نمی‌تونست خودش درست بخونه و بنویسه. بخاطر همین امیرکبیر کارهای اونو انجام میداد و اینجوری هم از امورات کشور و کشورداری باخبر می‌شد.
میرزا عیسی یک پسر به اسم میرزا ابوالقاسم داشت که بعد از فوت عیسی، جانشین پدر میشه و به مقام وزارت در دستگاه میرزا عباس ولیعهد در تبریز میرسه. ابوالقاسم فراهانی، همون قائم مقام فراهانی مشهوره که هم توی اراک و هم توی تهران یک خیابان به اسمش هست.
قائم مقام فراهانی زندگی پر فراز و نشیبی داره. در دوره جنگ‌های ایران و روسیه حضور داشت و توی تنظیم عهدنامه ترکمنچای هم  نقش مهمی داشته و میگن این عهدنامه به خط خود قائم مقام فراهانی نوشته شده. بعد از مرگ میرزا عیسی، پسرش هم به امیرکبیر اعتماد می‌کنه و اونو به عنوان منشی خودش انتخاب می‌کنه. امیرکبیر کم‌کم پیشرفت می‌کنه و در نهایت به مقام مستوفی نظام در آذربایجان میرسه. یعنی کسی که به حساب‌کتاب‌ها و هزینه‌ها نظارت داره. یعنی عملا امیرکبیر، فرزند یک آشپز میشه شخص مورد اعتماد قائم مقام فراهانی و میرسه به مقامی که همه حساب و کتاب‌های حکومت در آذربایجان به دست اون بوده.تا اینجا امیرکبیر تقریبا ۲۲-۳ سال سن داشت و شده بود یک جوون کاربلد و مورد اعتماد. داستان زندگی اونو تا همینجا داشته باشید تا یه سری به حال و هوای اون دوران بزنیم.


همکاران ما در این قسمت:
نویسنده: امیر از اصفهان - اصلاح و تکمیل متن: حمید
تدوینگر: ماهان عمرانی

0:00​ - Intro
0:50​ - زندگینامه امیرکبیر
07:33​ - شرایط ایران در دوره قاجار
15:53​ - مرگ محمدشاه قاجار
22:52​  حرکت ناصرالدین شاه از تبریز به تهران

منابع:
دیپلماسی امیرکبیر در ارزنه الروم – محمد امیر شیخ نوری
کتاب میرزا تقی‌خان امیر کبیر نوشته عباس اقبال آشتیانی
کتاب امیرکبیر و ایران فریدون آدمیت


#امیرکبیر #ـزندگینامه_امیرکبیر

#دروازه_تاریخ #تاریخ #کانال_تاریخ #کانال_تاریخی #HistoryGate
آدرس اینستاگرام:
Instagram: hamid.mahbubeh

آدرس فیس بوک:
Facebook: hamid.mahbubeh

We try to use copyright free images at all times. However if we have used any of your artwork or maps then please don't hesitate to contact me and we’ll be more than happy to give the appropriate credit.