عوامل رهایی انسان از نگاه مولانا و خوزه ارتگا یی گاست
عوامل رهایی انسان از نگاه مولانا و خوزه اورتگا يه گاست
«شک دارم که توده‌ها در اعصار دیگر همچون زمان ما حکومت مستقیم به دست آورده باشند. [در حکومت توده‌ها] هر کس که مثل همگان نیست و مانند دیگران فکر نمی‌کند در خطر حذف شدن قرار می‌گیرد.»
«به نظر اورتگا در عصر مدرن مداخله خشونت‌آمیز توده‌ها در همه جا گسترش یافته‌است و به ویژه در سندیکالیسم و فاشیسم نوع جدیدی از انسان پیدا شده‌است که نمی‌خواهد برای مواضع خود دلیل بیاورد و صرفاً در پی تحمیل عقاید خویش است.»
«بررسی مقایسه ای آراء مولوی و خوزه اورتگا يه گاست در باب موقعیت، امکان و آزادی.» چاپ شده در کتاب "هرکه را درد ست، او برده ست بو" به کوشش دکتر مصطفی گرجی. پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.۱۳۸۸
فايل صوتی حاضر حاصل گفتاری سخنرانی دکتر علیرضا نیکویی در هشتمین نشست از سلسله نشستهای مقایسه مولانا و ده اندیشمند بزرگ جهان است که با عنوان: «عوامل رهایی انسان در نگاه مولانا و خوزه اورتگایی گاست (در باب موقعیت، امکان و آزادی)» روز دوشنبه ۱۹ شهریور ۸۶ در محل پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی ایراد شد.
طیفی از متفکران و اندیشمندان هستند که می توان بین افکار آنها با جهان و اندیشه های مولانا مقایسه هایی ترتیب داد. علت انتخاب خوزه اُرتگایی گاست هم چنین است. البته این مقایسه الزاماً تطبیق و تحمیل نیست. بلکه می تواند پاره هایی از اندیشه آنان باشد یا کلی در نقطه مقابل به عنوان چشم انداز متفاوت از یک امر واحد باشد. به این علت، شخصیت خوزه اُرتگایی به نحوی جمع چند اندیشه بزرگ است. مثلاً در جامعه شناسی، زیمل برخلاف بسیاری به عنصر فرد بها می دهد. گاست خود تصریح می کند که از اندیشه زیمل استفاده کرده است. او همچنین از آراء دیلتای و هایدگر استفاده کرده است.
جایی خواندم که برخوردی بین گاست و هایدگر صورت گرفت. عجیب این است که هایدگر از آشنایی و همدمی و مصاحبت با گاست اظهار خوشبختی کرده بود. لوکاچ در بحث جامعه شناسی توده و دموکراسی به او استناد کرده است.
گاست در ابعاد و زوایای مختلف اندیشه های وسیعی دارد. متأسفانه به دلیل گفتمان های حاکم بر اندیشه های چند دهه قبل و ایدئولوژی حاکم بر ترجمه در ایران بسیاری از آثار گاست در پرده غفلت مانده است. کتاب های گاست طیف وسیعی از مباحث انسان شناسی و تاریخی را شامل می شود. در صورتی که تاکنون فقط یک کتاب از او ترجمه شده است. بسیاری اند از بزرگان اندیشه و فلسفه که در ایران ناآشنااند. گاست یکی از آنان است. دلیل آن هم فیلترینگ حاکم بر امر ترجمه در ایران است.
یکی از شخصیت هایی که واقعاً با مولانا قابل مقایسه بوده، گئورک هامان است. اندیشه های او بسیار به مولانا شبیه است. خصوصاً در بحث سیستم گریزی و نظم ناپذیری ادله بسیار قدرتمندی ارائه می کند.(علیرضا نیکویی)
علیرضا نیکویی
متولد رشت. دیپلم علوم تجربی. کارشناس زبان وادبیات فارسی(دانشگاه گیلان). دکتری زبان وادبیات فارسی (از دانشگاه تهران ) همزمان با تحصیل در دوره کارشناسی، دوسه سالی درآموزش وپرورش تدریس کردم و همزمان با تحصیل وتدریس به عنوان مستمع آزاد دردروس حوزی (صرف ونحو، منطق واصول) شرکت می کردم.
«شک دارم که توده‌ها در اعصار دیگر همچون زمان ما حکومت مستقیم به دست آورده باشند. [در حکومت توده‌ها] هر کس که مثل همگان نیست و مانند دیگران فکر نمی‌کند در خطر حذف شدن قرار می‌گیرد.»
«به نظر اورتگا در عصر مدرن مداخله خشونت‌آمیز توده‌ها در همه جا گسترش یافته‌است و به ویژه در سندیکالیسم و فاشیسم نوع جدیدی از انسان پیدا شده‌است که نمی‌خواهد برای مواضع خود دلیل بیاورد و صرفاً در پی تحمیل عقاید خویش است.»
«بررسی مقایسه ای آراء مولوی و خوزه اورتگا يه گاست در باب موقعیت، امکان و آزادی.» چاپ شده در کتاب "هرکه را درد ست، او برده ست بو" به کوشش دکتر مصطفی گرجی. پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.۱۳۸۸
فايل صوتی حاضر حاصل گفتاری سخنرانی دکتر علیرضا نیکویی در هشتمین نشست از سلسله نشستهای مقایسه مولانا و ده اندیشمند بزرگ جهان است که با عنوان: «عوامل رهایی انسان در نگاه مولانا و خوزه اورتگایی گاست (در باب موقعیت، امکان و آزادی)» روز دوشنبه ۱۹ شهریور ۸۶ در محل پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی ایراد شد.
طیفی از متفکران و اندیشمندان هستند که می توان بین افکار آنها با جهان و اندیشه های مولانا مقایسه هایی ترتیب داد. علت انتخاب خوزه اُرتگایی گاست هم چنین است. البته این مقایسه الزاماً تطبیق و تحمیل نیست. بلکه می تواند پاره هایی از اندیشه آنان باشد یا کلی در نقطه مقابل به عنوان چشم انداز متفاوت از یک امر واحد باشد. به این علت، شخصیت خوزه اُرتگایی به نحوی جمع چند اندیشه بزرگ است. مثلاً در جامعه شناسی، زیمل برخلاف بسیاری به عنصر فرد بها می دهد. گاست خود تصریح می کند که از اندیشه زیمل استفاده کرده است. او همچنین از آراء دیلتای و هایدگر استفاده کرده است.
جایی خواندم که برخوردی بین گاست و هایدگر صورت گرفت. عجیب این است که هایدگر از آشنایی و همدمی و مصاحبت با گاست اظهار خوشبختی کرده بود. لوکاچ در بحث جامعه شناسی توده و دموکراسی به او استناد کرده است.
گاست در ابعاد و زوایای مختلف اندیشه های وسیعی دارد. متأسفانه به دلیل گفتمان های حاکم بر اندیشه های چند دهه قبل و ایدئولوژی حاکم بر ترجمه در ایران بسیاری از آثار گاست در پرده غفلت مانده است. کتاب های گاست طیف وسیعی از مباحث انسان شناسی و تاریخی را شامل می شود. در صورتی که تاکنون فقط یک کتاب از او ترجمه شده است. بسیاری اند از بزرگان اندیشه و فلسفه که در ایران ناآشنااند. گاست یکی از آنان است. دلیل آن هم فیلترینگ حاکم بر امر ترجمه در ایران است.
یکی از شخصیت هایی که واقعاً با مولانا قابل مقایسه بوده، گئورک هامان است. اندیشه های او بسیار به مولانا شبیه است. خصوصاً در بحث سیستم گریزی و نظم ناپذیری ادله بسیار قدرتمندی ارائه می کند.(علیرضا نیکویی)
علیرضا نیکویی
متولد رشت. دیپلم علوم تجربی. کارشناس زبان وادبیات فارسی(دانشگاه گیلان). دکتری زبان وادبیات فارسی (از دانشگاه تهران ) همزمان با تحصیل در دوره کارشناسی، دوسه سالی درآموزش وپرورش تدریس کردم و همزمان با تحصیل وتدریس به عنوان مستمع آزاد دردروس حوزی (صرف ونحو، منطق واصول) شرکت می کردم.
همه توضیحات ...