دانستنیهای تاریخی - دانستنیهایی درباره خلافت اموی یا خلافت بنی امیه
خلافت اموی یا خلافت بنی امیه (۴۱-۱۳۲ ه.ق/۶۶۱-۷۵۰ م: عربی: ٱلْأُمَوِیُّون یا بَنُو أُمَیَّة) دومین خلافت اصلی از مجموع چهار خلافت بزرگ بنیان نهاده شده بعد از درگذشت محمد بود. خلفای اموی همگی از خاندان بنی امیه (فرزندان امیه) بودند. عثمان بن عفان سومین خلیفه از خلفای راشدین نیز از بنی امیه بود. معاویه بن ابوسفیان (که برای مدتی طولانی در زمان خلفای راشدین فرماندار شام بود) پس از پایان فتنه اول (۶۶۱ میلادی) به عنوان بنیانگذار سلسله امویان، برای نخستین بار در تاریخ اسلام، انتخاب خلیفه را موروثی نمود. در تاریخ اسلام بعد از مرگ معاویه، فتنه دوم آغاز شد و به مدت ۱۲ سال بین مسلمانان بر سر تعیین خلیفه نزاع، کشمکش و درگیری بود. مروان اول (مروان بن حکم) از شاخه‌ای دیگر از قبیله بنی امیه، پس از خلافت معاویه دوم، نهایتاً قدرت بنی امیه را تثبیت کرد و عبدالملک مروان (خلیفه بعد از مروان) نیز با کشتن عبداله بن زبیر در (محاصره مکه در سال ۶۹۲) به فتنه دوم پایان داد. شام پس از فتنه دوم به عنوان پایگاه قدرت امویان تقویت شد و دمشق به عنوان پایتخت امویان باقی ماند.
بنی امیه فتوحات مسلمانان را ادامه دادند و فرارود، سند، مغرب عربی و اندلس (شبه‌جزیره ایبری) را به خلافت مسلمین افزودند. سرزمین شام (سوریه و اردن امروزی) مرکز اصلی خلافت امویان و شهر دمشق پایتخت امویان بود. امپراتوری بنی امیه ۱۱٫۱۰۰٫۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشت، این پهنه کشورداری خلافت بنی امیه را در زمره یکی از پهناورترین امپراتوری‌ها قرار داده‌است. خلافت بنی امیه در سال ۷۵۰ میلادی توسط خلافت عباسی سرنگون گردید. پس از واژگونی خلافت اموی، بازماندگان خلافت اموی در کوردوبا (قرطبه) در آغاز امارت قرطبه و بعدها خلافت قرطبه را بنیان نهادند. در دوره این خلافت (قرطبه)، سرزمین قرطبه به یک مرکز علمی، فلسفی و پزشکی در جهان تبدیل گشت که نهایتاً به دوران طلایی اسلام انجامید. سرزمین‌های تحت حکومت بنی امیه حدود ۶۹ میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده بودند که حدود ۳۰ درصد جمعیت جهان در آن دوران محسوب می‌شد.
قلمروی خلافت اموی شامل قومیت های گوناگون با فرهنگ های گوناگون بود. مسیحیان، که در آن زمان اکثریت جمعیت خلافت را تشکیل می‌دادند، و یهودیان اجازه داشتند دین خود را حفظ کنند، اما باید مالیات جزیه، که مسلمانان از آن معاف بودند، را پرداخت میکردند. مسلمانان نیز ملزم به پرداخت مالیات زکات بودند که برای برنامه های رفاهی مختلف برای مسلمانان یا نوکیشان مسلمان در نظر گرفته شده بود.[۸] در زمان خلفای اولیه اموی، مسیحیان دارای مناصب مهمی در دستگاه اداری بودند و برخی از آنان سابقه خدمت در دستگاه اداری امپراتوری بیزانس را داشتند. به کارگیری مسیحیان بخشی از سیاستی بود که به دلیل حضور جمعیت بزرگ مسیحی در استان‌های فتح شده، مانند شام، ضروری بود. این سیاست محبوبیت معاویه را افزایش داد و شام را به عنوان پایگاه قدرت او تثبیت کرد. دوران بنی امیه را اغلب دوره شکل گیری هنر اسلامی می دانند.
بنی امیه فتوحات مسلمانان را ادامه دادند و فرارود، سند، مغرب عربی و اندلس (شبه‌جزیره ایبری) را به خلافت مسلمین افزودند. سرزمین شام (سوریه و اردن امروزی) مرکز اصلی خلافت امویان و شهر دمشق پایتخت امویان بود. امپراتوری بنی امیه ۱۱٫۱۰۰٫۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشت، این پهنه کشورداری خلافت بنی امیه را در زمره یکی از پهناورترین امپراتوری‌ها قرار داده‌است. خلافت بنی امیه در سال ۷۵۰ میلادی توسط خلافت عباسی سرنگون گردید. پس از واژگونی خلافت اموی، بازماندگان خلافت اموی در کوردوبا (قرطبه) در آغاز امارت قرطبه و بعدها خلافت قرطبه را بنیان نهادند. در دوره این خلافت (قرطبه)، سرزمین قرطبه به یک مرکز علمی، فلسفی و پزشکی در جهان تبدیل گشت که نهایتاً به دوران طلایی اسلام انجامید. سرزمین‌های تحت حکومت بنی امیه حدود ۶۹ میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده بودند که حدود ۳۰ درصد جمعیت جهان در آن دوران محسوب می‌شد.
قلمروی خلافت اموی شامل قومیت های گوناگون با فرهنگ های گوناگون بود. مسیحیان، که در آن زمان اکثریت جمعیت خلافت را تشکیل می‌دادند، و یهودیان اجازه داشتند دین خود را حفظ کنند، اما باید مالیات جزیه، که مسلمانان از آن معاف بودند، را پرداخت میکردند. مسلمانان نیز ملزم به پرداخت مالیات زکات بودند که برای برنامه های رفاهی مختلف برای مسلمانان یا نوکیشان مسلمان در نظر گرفته شده بود.[۸] در زمان خلفای اولیه اموی، مسیحیان دارای مناصب مهمی در دستگاه اداری بودند و برخی از آنان سابقه خدمت در دستگاه اداری امپراتوری بیزانس را داشتند. به کارگیری مسیحیان بخشی از سیاستی بود که به دلیل حضور جمعیت بزرگ مسیحی در استان‌های فتح شده، مانند شام، ضروری بود. این سیاست محبوبیت معاویه را افزایش داد و شام را به عنوان پایگاه قدرت او تثبیت کرد. دوران بنی امیه را اغلب دوره شکل گیری هنر اسلامی می دانند.
همه توضیحات ...