نقد فیلم چشم‌چران‌ها | The voyeurs 2021
ردپای پررنگ لکان
نام انگلیسی: The Voyeurs
نام فارسی: چشم‌چران‌ها
محصول: ۲۰۲۱
امتیاز: ۳ از ۴ - 〇⬤⬤⬤
مصطفی ملکی
⚠️ تماشای این فیلم برای افراد زیر ۱۶ سال توصیه نمی‌شود
فیلم «پنجره‌ی پشتی» به‌همراه «روانی»، دو اثر موفق و ماندگار هیچکاک، از آن دست آثاری بودند که ما را به مقوله‌ی «نگاه خیره»ی لکانی هدایت می‌کردند. اما این نگاه خیره دائم با سینما همراه بوده و هر کارگردانی به‌نوبه‌ی خود سعی کرده گذری به آن داشته باشد. یکی دیگر از کارگردان‌های بزرگ کیشلوفسکی بود که با فیلم «داستان کوتاهی درباره‌ی عشق» به این مقوله پرداخت. اما قبل از اینکه وارد بحث در باب فیلم «چشم‌چران‌ها» شویم بگذارید چند واژه‌ی کلید در ادبیات روانکاوی لکان را با یکدیگر مرور کنیم. ابتدا «چشم»؛ چشم در ادبیات لکانی تنها عضوی از بدن ما نیست بلکه به‌عنوان دریچه‌ای است که سوژه از طریق آن با دنیای بیرون ارتباط برقرار می‌کند. سوژه از طریق چشم خود روی ابژه تأثیر می‌گذارد و در مقابل از آن تأثیر می‌پذیرد. نگاه خیره؛ آن حس مرموزی است که وقتی سوژه به ابژه نگاه می‌کند، گویی ابژه هم به سوژه خیره شده است و در نگاهش شیطنت یا میلی نهفته است. نگاه خیره، در واقع تله‌ای است از جانب ابژه تا سوژه را به دام خود گرفتار کند.
ما در فیلم پیش رو با هر دوی این مفاهیم سر و کار داریم. در واقع تمام این فیلم چشم است و نگاه خیره‌ای که ابژه‌ی فرضی فیلم سوژه را در دام آن گرفتار می‌کند. «مایکل موهان» در اثر جدید خود به‌سراغ روایتی از جنس آثار هیجان‌انگیز با مورد نظر قرار دادن نظریه‌ی نگاه خیره‌ی لکانی رفته است. او برای رسیدن به این درون‌مایه از چهار کاراکتر که دو نفر آنها در نقش سوژه و دو نفر دیگر در نقش ابژه قرار دارند استفاده کرده است. او از همان ابتدا مفهوم میل را در معنای فرویدی و لکانی وارد چشم و در نهایت ذهن سوژه‌ی خود می کند. این میل همان تمنا و آرزوی سوژه برای ابژه‌ای اساساً گمشده است. کاراکتر «پیپا»، در کالبد سوژه‌ی اصلی روایت، میل گمشده‌ی خود را نه در کالبد کاراکتر «توماس» بلکه از طریق نگاه خیره‌ی خود در کالبد کاراکتر «سب» دنبال می‌کند.
اما آیا کارگردان توانسته این خیرگی را آن‌طور که در نظریه‌ی نگاه خیره‌ی لکان تبیین شده تصویر کند؟ طبق نظریه‌ی لکان بدن هم سوژه است و هم ابژه، هم دیدن است و هم دیده شدن. آن نگاه خیره‌ای که میل را به‌وجود می‌آورد، در واقع سوژه را به دام می‌اندازد. نگاه خیره آن احساس لحظه‌ای و آنی عدم تعادل است که به‌طور تصادفی چیزی را می‌بینیم و در نگاه اول به سمت آن بازمی‌گردیم. اگر با این دید پرده‌ی اول فیلم را نظاره کنیم، بی‌شک باید گفت که کارگردان سعی کرده بدون حتی لحظه‌ای تخطی از این نظریه، آن را تبدیل به تصویر کند.
اما در این میان فراموش نکنیم که نگاه مخاطب به‌عنوان سوژه‌ی اصلی مقابل پرده‌ی سینما قرار دارد و هر دو سوژه و ابژه‌ی فیلم را نظاره می‌کند. در این معنا باید گفت که چشم‌چرانی موجود در این نگاه خیره توسط ما، یعنی دیگری، تصویر را به این جمله بدل می‌کند: «تو هرگز از جایی که من تو را می‌بینم، مرا نمی‌بینی». در این صورت به‌راحتی و با آسودگی کامل می‌توانیم این فیلم را تفسیر تصویری نگاه خیره‌ی لکانی بنامیم.
فیلم «چشم چران ها» در کنار تفسیر روانکاوانه‌ی خود قصه‌ای دارد که اگر کارگردان می‌توانست به‌خوبی آن را پرداخت کند تبدیل به اثری فراموش‌ناشدنی می‌شد. این قصه یک چیز کم دارد و آن دیگری‌های (به‌جز من و شمای مخاطب ) دنیای پیرامون کاراکترهاست که اگر می‌توانست آنها را کمی بیشتر در زندگی کاراکترهای اصلی درگیر کند تبدیل به روایتی قابل تأمل و بسیار قابل احترام‌تر می‌شد. در هر حال فیلم نتوانسته در این بخش از پرداخت روایی خود فرم درستی را از یک روایت سینمایی به دست دهد. فیلم «چشم‌چران‌ها» یکی از آثار خوب سال ۲۰۲۱ است که می‌تواند هر مخاطب علاقه‌مند به حوزه‌ی روانکاوی را به‌راحتی با خود همراه کند و نشان می‌دهد فهم کارگردان از واژه‌ها و مفاهیم لکانی تا چه حد بالاست و به‌همین سبب است که تماشای فیلم لذتی دو‌صدچندان دار
#cinema #filmreview #سینما #فیلم #نقد_فیلم #فیلمهای_2021 #thevoyeurs2021
لینک حمایت از کانال:
حامی باش: https://hamibash.com/supportus/tippers
ما را در دیگر شبکه‌های اجتماعی هم دنبال کنید
اینستاگرام: onefilmonelife
تلگرام: https://t.me/OnefilmOnelife
توئیتر: onefilmonelife
نام انگلیسی: The Voyeurs
نام فارسی: چشم‌چران‌ها
محصول: ۲۰۲۱
امتیاز: ۳ از ۴ - 〇⬤⬤⬤
مصطفی ملکی
⚠️ تماشای این فیلم برای افراد زیر ۱۶ سال توصیه نمی‌شود
فیلم «پنجره‌ی پشتی» به‌همراه «روانی»، دو اثر موفق و ماندگار هیچکاک، از آن دست آثاری بودند که ما را به مقوله‌ی «نگاه خیره»ی لکانی هدایت می‌کردند. اما این نگاه خیره دائم با سینما همراه بوده و هر کارگردانی به‌نوبه‌ی خود سعی کرده گذری به آن داشته باشد. یکی دیگر از کارگردان‌های بزرگ کیشلوفسکی بود که با فیلم «داستان کوتاهی درباره‌ی عشق» به این مقوله پرداخت. اما قبل از اینکه وارد بحث در باب فیلم «چشم‌چران‌ها» شویم بگذارید چند واژه‌ی کلید در ادبیات روانکاوی لکان را با یکدیگر مرور کنیم. ابتدا «چشم»؛ چشم در ادبیات لکانی تنها عضوی از بدن ما نیست بلکه به‌عنوان دریچه‌ای است که سوژه از طریق آن با دنیای بیرون ارتباط برقرار می‌کند. سوژه از طریق چشم خود روی ابژه تأثیر می‌گذارد و در مقابل از آن تأثیر می‌پذیرد. نگاه خیره؛ آن حس مرموزی است که وقتی سوژه به ابژه نگاه می‌کند، گویی ابژه هم به سوژه خیره شده است و در نگاهش شیطنت یا میلی نهفته است. نگاه خیره، در واقع تله‌ای است از جانب ابژه تا سوژه را به دام خود گرفتار کند.
ما در فیلم پیش رو با هر دوی این مفاهیم سر و کار داریم. در واقع تمام این فیلم چشم است و نگاه خیره‌ای که ابژه‌ی فرضی فیلم سوژه را در دام آن گرفتار می‌کند. «مایکل موهان» در اثر جدید خود به‌سراغ روایتی از جنس آثار هیجان‌انگیز با مورد نظر قرار دادن نظریه‌ی نگاه خیره‌ی لکانی رفته است. او برای رسیدن به این درون‌مایه از چهار کاراکتر که دو نفر آنها در نقش سوژه و دو نفر دیگر در نقش ابژه قرار دارند استفاده کرده است. او از همان ابتدا مفهوم میل را در معنای فرویدی و لکانی وارد چشم و در نهایت ذهن سوژه‌ی خود می کند. این میل همان تمنا و آرزوی سوژه برای ابژه‌ای اساساً گمشده است. کاراکتر «پیپا»، در کالبد سوژه‌ی اصلی روایت، میل گمشده‌ی خود را نه در کالبد کاراکتر «توماس» بلکه از طریق نگاه خیره‌ی خود در کالبد کاراکتر «سب» دنبال می‌کند.
اما آیا کارگردان توانسته این خیرگی را آن‌طور که در نظریه‌ی نگاه خیره‌ی لکان تبیین شده تصویر کند؟ طبق نظریه‌ی لکان بدن هم سوژه است و هم ابژه، هم دیدن است و هم دیده شدن. آن نگاه خیره‌ای که میل را به‌وجود می‌آورد، در واقع سوژه را به دام می‌اندازد. نگاه خیره آن احساس لحظه‌ای و آنی عدم تعادل است که به‌طور تصادفی چیزی را می‌بینیم و در نگاه اول به سمت آن بازمی‌گردیم. اگر با این دید پرده‌ی اول فیلم را نظاره کنیم، بی‌شک باید گفت که کارگردان سعی کرده بدون حتی لحظه‌ای تخطی از این نظریه، آن را تبدیل به تصویر کند.
اما در این میان فراموش نکنیم که نگاه مخاطب به‌عنوان سوژه‌ی اصلی مقابل پرده‌ی سینما قرار دارد و هر دو سوژه و ابژه‌ی فیلم را نظاره می‌کند. در این معنا باید گفت که چشم‌چرانی موجود در این نگاه خیره توسط ما، یعنی دیگری، تصویر را به این جمله بدل می‌کند: «تو هرگز از جایی که من تو را می‌بینم، مرا نمی‌بینی». در این صورت به‌راحتی و با آسودگی کامل می‌توانیم این فیلم را تفسیر تصویری نگاه خیره‌ی لکانی بنامیم.
فیلم «چشم چران ها» در کنار تفسیر روانکاوانه‌ی خود قصه‌ای دارد که اگر کارگردان می‌توانست به‌خوبی آن را پرداخت کند تبدیل به اثری فراموش‌ناشدنی می‌شد. این قصه یک چیز کم دارد و آن دیگری‌های (به‌جز من و شمای مخاطب ) دنیای پیرامون کاراکترهاست که اگر می‌توانست آنها را کمی بیشتر در زندگی کاراکترهای اصلی درگیر کند تبدیل به روایتی قابل تأمل و بسیار قابل احترام‌تر می‌شد. در هر حال فیلم نتوانسته در این بخش از پرداخت روایی خود فرم درستی را از یک روایت سینمایی به دست دهد. فیلم «چشم‌چران‌ها» یکی از آثار خوب سال ۲۰۲۱ است که می‌تواند هر مخاطب علاقه‌مند به حوزه‌ی روانکاوی را به‌راحتی با خود همراه کند و نشان می‌دهد فهم کارگردان از واژه‌ها و مفاهیم لکانی تا چه حد بالاست و به‌همین سبب است که تماشای فیلم لذتی دو‌صدچندان دار
#cinema #filmreview #سینما #فیلم #نقد_فیلم #فیلمهای_2021 #thevoyeurs2021
لینک حمایت از کانال:
حامی باش: https://hamibash.com/supportus/tippers
ما را در دیگر شبکه‌های اجتماعی هم دنبال کنید
اینستاگرام: onefilmonelife
تلگرام: https://t.me/OnefilmOnelife
توئیتر: onefilmonelife
همه توضیحات ...