از مجموعه معما اثر آیدین آغداشلو

مجموعه انیگما (معما) چون مجموعه خاطرات انهدام سالیان متمادی است که در آثار آغداشلو تداوم یافته است. هرچند در نگاه نخست دلبستگی آغداشلو به هنرمندانی چون ساندرو بوتیچلی در این آثار مشخص است، اما سال‌ها ممارست در شناخت هنر ایرانی و مرمت‌گری نسخ خطی نیز در این نقاشی‌ها بازتاب یافته و قابل خوانش است. به عنوان نمونه در اثر پیش رو، نوع تزیینات جامه مجلل زن با نقوش ختایی طلایی و اسلیمی‌های آبی و قرمز یادآور پارچه‌های زربفت و نقوش کاشی‌ها و قالی‌های پرنقش‌ونگار ایرانی است. هرچند سر پیکره به واسطه پوششی پارچه‌مانند پوشیده شده، اما سیاهی آن و نقاط طلایی رنگ به کار رفته که گاه چون ستاره‌ای دنباله‌دار کشیده شده‌اند، سر زن را به کهکشانی ژرف بدل می‌کند و این‌چنین جهان را در پس ذهنت انسانی معنا می‌کند و بودن در اندیشه و یاد را تعبیری تازه می‌بخشد. در این میان، پوشش روی لب‌های زن پاره شده؛ کلام و سخن‌گفتن، کامل‌کننده معجزه وجود است. امری که شهامت می‌طلبد و گذر از جهانی آبی و صلح‌انگیز را به عرصه‌ای سرخ و پرخطر به دنبال دارد. در چنین عالمی، تاب‌آوری زنانه چون درختی ظریف و طلایی است که در کوران بادهای ناملایم، محکم و استوار ایستاده است.