سعدی و بحثی در هرمنوتیک، دکتر سیروس شمیسا
⬇️" سعدی و نيّت مؤلّف (بحثی در هرمونتيك)" عنوان سخنرانی دکتر سیروس شمیسا در یادروز سعدی ۱۳۷۸ است.
🔷 هرمونتيك‌های جديد معتقد به عدم قطعيت معنی و محال بودن رسيدن به نيّت مؤلّف هستند. فهم را روندی تاريخی می دانند، بين متن و ذهن مكالمه است و حاصل اين گفتگو معنايی از برای متن است كه اولاً ممكن است هر آن در طی مكالمه تغيير كند و ثانياً در نزد مكالمه گر ديگری به نحو ديگری باشد.
🔷 در برخی از متون معنا شفاف و صريح است و جايی برای سوء تفاهم و لذا تأويل نيست. با توجه به اين نكته، كسانی چون امبرتواكو و رولان بارت از متون باز و بسته سخن گفته‌اند. متن غزلیات سعدی در تقابل حافظ متن بسته يا خواننده‌گر است، يعنی احتياج به تأويل و تفسير ندارد. معنی قطعی و نيّت مؤلّف آشكار است.
🔷بوستان و گلستان كه به مقتضای اوضاع و احوال خاصی نگاشته شده‌اند چند آوايی هستند، اما غزليات تك آوايی است. در متون چند آوايی بايد توجه داشت كه گاهی يك صدا بلندتر از صداهای ديگر است.
🔷از آنجا كه غالب هرمونتيك‌ها گرايش فلسفی داشتند تا ادبی، لذا به بحث موضوع و فروع آن توجه نكرده‌اند. در غزليات سعدی موضوع و درون مایه خيلی به هم نزديكند. معمولاً لحن و حالت يكی هستند. سعدی بيشتر موضوع دارد تا مضمون. اين مشخصات و برخی از مشخصات ديگر ساختاری و سبكی، سعدی را از ادامه دهندگان سبك خراسانی معرفی می‌كند كه برنامه آنان لفظ نيك و معنی آسان بود با اين تفاوت كه او در آغاز دوره و سبك عراقی است.
🔷 هرمونتيك‌های جديد معتقد به عدم قطعيت معنی و محال بودن رسيدن به نيّت مؤلّف هستند. فهم را روندی تاريخی می دانند، بين متن و ذهن مكالمه است و حاصل اين گفتگو معنايی از برای متن است كه اولاً ممكن است هر آن در طی مكالمه تغيير كند و ثانياً در نزد مكالمه گر ديگری به نحو ديگری باشد.
🔷 در برخی از متون معنا شفاف و صريح است و جايی برای سوء تفاهم و لذا تأويل نيست. با توجه به اين نكته، كسانی چون امبرتواكو و رولان بارت از متون باز و بسته سخن گفته‌اند. متن غزلیات سعدی در تقابل حافظ متن بسته يا خواننده‌گر است، يعنی احتياج به تأويل و تفسير ندارد. معنی قطعی و نيّت مؤلّف آشكار است.
🔷بوستان و گلستان كه به مقتضای اوضاع و احوال خاصی نگاشته شده‌اند چند آوايی هستند، اما غزليات تك آوايی است. در متون چند آوايی بايد توجه داشت كه گاهی يك صدا بلندتر از صداهای ديگر است.
🔷از آنجا كه غالب هرمونتيك‌ها گرايش فلسفی داشتند تا ادبی، لذا به بحث موضوع و فروع آن توجه نكرده‌اند. در غزليات سعدی موضوع و درون مایه خيلی به هم نزديكند. معمولاً لحن و حالت يكی هستند. سعدی بيشتر موضوع دارد تا مضمون. اين مشخصات و برخی از مشخصات ديگر ساختاری و سبكی، سعدی را از ادامه دهندگان سبك خراسانی معرفی می‌كند كه برنامه آنان لفظ نيك و معنی آسان بود با اين تفاوت كه او در آغاز دوره و سبك عراقی است.
همه توضیحات ...