مصطفی ملکیان: خاتمی برای فعالیت سیاسی در جهان سوم مناسب نیست
گفت‌و‌گوی دیدار در برنامه اصل ۲۷ با فیلسوف و متفکر معاصر (قسمت دوم)
ملکیان: نظر برخی علما مبنای دینی و قرآنی ندارد/ خاتمی برای کار سیاسی در جهان سوم مناسب نیست/ به صداقت میرحسین شک ندارم
استاد مصطفی ملکیان، فیلسوف و متفکر معاصر، یکی دیگر از مهمانان ویژه فصل جدید برنامه اصل ۲۷ بود؛ او در بخش دوم این گفت‌و‌گو به زوایای مختلف ادیان و نظریه‌های مرتبط با آن پرداخت.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: بخش دوم گفت و گو با مصطفی ملکیان به واسطه تسلطی که استاد روی حوزه دین و فلسفه دارد، به بحث در این مورد گذشت و نقد او نسبت به شناساندن دین اسلام واقعی و اسلامی که در حال حاضر در جامعه معرفی می‌شود، مهمترین محور صحبت‌های ایشان بود.
او در بخش اول این گفت‌و‌گو به این موضوع اشاره داشت که "این تصمیم که بین دولت و مردم صلح ایجاد کنیم را من نمی‌پسندم و این کنشگران سیاسی هستند که می‌خواهند این کار را انجام دهند؛ هم به دولت می‌گویند از مواضع خودت کوتاه بیا و هم به مردم. این خطا است."
استاد ملکیان می‌گوید: «هر کسی که مسلمان است باید به اسلامی معتقد باشد و برای آن قداست قائل شود که حرف قرآن و پیامبر باشد. که آن به عنوان "اسلام یک" معرفی می‌شود و اسلام دو که صحبت و روایت‌های علما است، قداستی ندارد.»
او با اشاره به اسلام دو می‌افزاید: «این اسلام که منوط به روایت‌ها و صحبت‌های علما است، اعتباری ندارد، زیرا حرف‌هایی که آن‌ها می‌خواهند به زور به مردم القاء کنند هیچ مبنای دینی و قرآنی ندارد.»
او همچنان درباره اسلامی به عنوان «اسلام سه» صحبت می‌کند که افعال مسلمانان در طول سال‌های مختلف است که باز هم این نوع از اسلام هیچ اعتباری ندارد و اگر کسی مسلمان واقعی باشد تنها به سراغ همان اسلام یک که بر پایه قرآن و احادیث پیامبر است، می‌رود.
به گفته استاد ملکیان "اتفاقی که افتاده این است که حاکمیت از ما می‌خواهد سخن روحانیون و علما را بپذیریم و آن‌ها را بپرستیم؛ چرا ما باید این کار را انجام دهیم بر اساس چه اصولی وقتی که در صحبت‌های علما هیچ خبری از کتاب قرآن و سنت پیامبر وجود ندارد، آن‌ها می‌خواهند آن‌ها را قبول کنیم و قرآن و پیامبر را فراموش کنیم."
این متفکر معاصر در پاسخ به این سوال که صحبت درباره اسلام صِفر و حتی سایر ادیان مانند مسیحیت صِفر تا چه میزان می‌تواند درست و قابل قبول باشد، می‌گوید: «اساسا اسلام صِفری وجود ندارد که بخواهیم درباره فرضیه‌ای به نام اسلام صِفر صحبت کنیم و آن را بپذیریم.»
استاد ملکیان در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به اظهارنظر عبدالکریم سروش درباره اجماع و مدارا اشاره می‌کند و می‌گوید: «اشکالات زیادی بر این نقل قول آقای سروش وجود دارد. البته من برای ایشان احترام زیادی قائلم و منکر خدماتش نمی‌شوم، اما نظریه او را قبول ندارم و اساسا حقیقت اجماع با اشکالات زیادی روبرو است.»
او این موضوع را این طور توضیح می‌دهد که "حقیقت آشکار نیست و بشر ذره ذره و گام به گام به آن نزدیک می‌شود و از سوی دیگر معتقدم ۱۷ منشا برای مدارا وجود دارد که حتی اگر افراد یکی از این راه‌ها و سر منشاء‌ها را دنبال کنند به مدارا می‌رسند، اما نمی‌توان برای رسیدن به مدارا یک نظریه واحد نوشت و گفت در نهایت می‌توان به حقیقت رسید".
این متفکر معاصر می‌گوید: «اگر ادیان قدرت‌جو باشند با خیلی از نظام‌های دیگر شریک می‌شوند؛ با نظام فاشیستی، کمونیستی و مارکسیستی. اساسا اینکه ما قدرت را منظور نظر دین اسلام بدانیم به اسلام خدمت نکرده‌ایم بلکه برعکس اسلام را برده‌ایم در تراز رژیم‌های استبدادی، دیکتاتوری و طالب قدرت.»
او این را هم اضافه می‌کند که "بین دین و معنویت ارتباط وجود دارد. اینکه گفته شود اسلام را از معنویت جدا کردیم تا با معنویت درون شما را دگرگون کنیم و از شما یک انسان جدیدی بسازیم درست نیست، زیرا با فاصله بین دین و معنویت نمی‌تواند افراد را جذب کرد و این با آنچه در قرآن و روایات وجود دارد، ناسازگار است".
استاد ملکیان در توضیح تکمیلی این موضوع به این اشاره می‌کند که "خداوند در قرآن بیان کرده که ما آمدیم برای هر انسان عدالت بر پا کنیم و انسان‌ها خودشان عادل باشند، اما حاکمان می‌گویند ما آمده‌ایم عدالت بر پا کنیم".
این فیلسوف می‌گوید: «کسانی که این موضوعات را مطرح می‌کنند، هیچ وقت سخنانشان را با اهل خبره مطرح نمی‌کنند، بلکه هدفشان اقناع کردن مردم است، اما اگر بخواهند می‌توانند من را در صدا و سیما دعوت کنند و درباره این موضوع گفت‌و‌گو کنیم و من همه حرف هایم را بر اساس استدلال و قرآن بیان می‌کنم.»
⭐️ Timestamps ⭐️
00:00 | تقدس اسلام
08:20 | ابولقاسم فنائی؛ اسلامِ صفر
09:15 | عبدالکریم سروش؛ حقیقت اجماع عقلا
10:25 | مداراگری و ناآشکارگی حقیقت
12:39 | اسلام و قدرت
18:55 | محسن رنانی و حکمرانی کاریکاتوری
20:13 | شباهت ایران با سوریه و و نزوئلا
21:37 | توهین‌های ابراهیمی دینانی و سیدجواد طباطبایی
27:02 | مصطفی تاجزاده
27:31 | کتاب عقلانیت و معنویت
28:02 | أبو العلاء المعری
28:53 | عبدالکریم سروش
29:17 | محمدتقی مصباح یزدی
30:38 | سیدمحمد خاتمی
34:55 | سیدابراهیم رئیسی
36:19 | میرحسین موسوی
ملکیان: نظر برخی علما مبنای دینی و قرآنی ندارد/ خاتمی برای کار سیاسی در جهان سوم مناسب نیست/ به صداقت میرحسین شک ندارم
استاد مصطفی ملکیان، فیلسوف و متفکر معاصر، یکی دیگر از مهمانان ویژه فصل جدید برنامه اصل ۲۷ بود؛ او در بخش دوم این گفت‌و‌گو به زوایای مختلف ادیان و نظریه‌های مرتبط با آن پرداخت.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: بخش دوم گفت و گو با مصطفی ملکیان به واسطه تسلطی که استاد روی حوزه دین و فلسفه دارد، به بحث در این مورد گذشت و نقد او نسبت به شناساندن دین اسلام واقعی و اسلامی که در حال حاضر در جامعه معرفی می‌شود، مهمترین محور صحبت‌های ایشان بود.
او در بخش اول این گفت‌و‌گو به این موضوع اشاره داشت که "این تصمیم که بین دولت و مردم صلح ایجاد کنیم را من نمی‌پسندم و این کنشگران سیاسی هستند که می‌خواهند این کار را انجام دهند؛ هم به دولت می‌گویند از مواضع خودت کوتاه بیا و هم به مردم. این خطا است."
استاد ملکیان می‌گوید: «هر کسی که مسلمان است باید به اسلامی معتقد باشد و برای آن قداست قائل شود که حرف قرآن و پیامبر باشد. که آن به عنوان "اسلام یک" معرفی می‌شود و اسلام دو که صحبت و روایت‌های علما است، قداستی ندارد.»
او با اشاره به اسلام دو می‌افزاید: «این اسلام که منوط به روایت‌ها و صحبت‌های علما است، اعتباری ندارد، زیرا حرف‌هایی که آن‌ها می‌خواهند به زور به مردم القاء کنند هیچ مبنای دینی و قرآنی ندارد.»
او همچنان درباره اسلامی به عنوان «اسلام سه» صحبت می‌کند که افعال مسلمانان در طول سال‌های مختلف است که باز هم این نوع از اسلام هیچ اعتباری ندارد و اگر کسی مسلمان واقعی باشد تنها به سراغ همان اسلام یک که بر پایه قرآن و احادیث پیامبر است، می‌رود.
به گفته استاد ملکیان "اتفاقی که افتاده این است که حاکمیت از ما می‌خواهد سخن روحانیون و علما را بپذیریم و آن‌ها را بپرستیم؛ چرا ما باید این کار را انجام دهیم بر اساس چه اصولی وقتی که در صحبت‌های علما هیچ خبری از کتاب قرآن و سنت پیامبر وجود ندارد، آن‌ها می‌خواهند آن‌ها را قبول کنیم و قرآن و پیامبر را فراموش کنیم."
این متفکر معاصر در پاسخ به این سوال که صحبت درباره اسلام صِفر و حتی سایر ادیان مانند مسیحیت صِفر تا چه میزان می‌تواند درست و قابل قبول باشد، می‌گوید: «اساسا اسلام صِفری وجود ندارد که بخواهیم درباره فرضیه‌ای به نام اسلام صِفر صحبت کنیم و آن را بپذیریم.»
استاد ملکیان در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به اظهارنظر عبدالکریم سروش درباره اجماع و مدارا اشاره می‌کند و می‌گوید: «اشکالات زیادی بر این نقل قول آقای سروش وجود دارد. البته من برای ایشان احترام زیادی قائلم و منکر خدماتش نمی‌شوم، اما نظریه او را قبول ندارم و اساسا حقیقت اجماع با اشکالات زیادی روبرو است.»
او این موضوع را این طور توضیح می‌دهد که "حقیقت آشکار نیست و بشر ذره ذره و گام به گام به آن نزدیک می‌شود و از سوی دیگر معتقدم ۱۷ منشا برای مدارا وجود دارد که حتی اگر افراد یکی از این راه‌ها و سر منشاء‌ها را دنبال کنند به مدارا می‌رسند، اما نمی‌توان برای رسیدن به مدارا یک نظریه واحد نوشت و گفت در نهایت می‌توان به حقیقت رسید".
این متفکر معاصر می‌گوید: «اگر ادیان قدرت‌جو باشند با خیلی از نظام‌های دیگر شریک می‌شوند؛ با نظام فاشیستی، کمونیستی و مارکسیستی. اساسا اینکه ما قدرت را منظور نظر دین اسلام بدانیم به اسلام خدمت نکرده‌ایم بلکه برعکس اسلام را برده‌ایم در تراز رژیم‌های استبدادی، دیکتاتوری و طالب قدرت.»
او این را هم اضافه می‌کند که "بین دین و معنویت ارتباط وجود دارد. اینکه گفته شود اسلام را از معنویت جدا کردیم تا با معنویت درون شما را دگرگون کنیم و از شما یک انسان جدیدی بسازیم درست نیست، زیرا با فاصله بین دین و معنویت نمی‌تواند افراد را جذب کرد و این با آنچه در قرآن و روایات وجود دارد، ناسازگار است".
استاد ملکیان در توضیح تکمیلی این موضوع به این اشاره می‌کند که "خداوند در قرآن بیان کرده که ما آمدیم برای هر انسان عدالت بر پا کنیم و انسان‌ها خودشان عادل باشند، اما حاکمان می‌گویند ما آمده‌ایم عدالت بر پا کنیم".
این فیلسوف می‌گوید: «کسانی که این موضوعات را مطرح می‌کنند، هیچ وقت سخنانشان را با اهل خبره مطرح نمی‌کنند، بلکه هدفشان اقناع کردن مردم است، اما اگر بخواهند می‌توانند من را در صدا و سیما دعوت کنند و درباره این موضوع گفت‌و‌گو کنیم و من همه حرف هایم را بر اساس استدلال و قرآن بیان می‌کنم.»
⭐️ Timestamps ⭐️
00:00 | تقدس اسلام
08:20 | ابولقاسم فنائی؛ اسلامِ صفر
09:15 | عبدالکریم سروش؛ حقیقت اجماع عقلا
10:25 | مداراگری و ناآشکارگی حقیقت
12:39 | اسلام و قدرت
18:55 | محسن رنانی و حکمرانی کاریکاتوری
20:13 | شباهت ایران با سوریه و و نزوئلا
21:37 | توهین‌های ابراهیمی دینانی و سیدجواد طباطبایی
27:02 | مصطفی تاجزاده
27:31 | کتاب عقلانیت و معنویت
28:02 | أبو العلاء المعری
28:53 | عبدالکریم سروش
29:17 | محمدتقی مصباح یزدی
30:38 | سیدمحمد خاتمی
34:55 | سیدابراهیم رئیسی
36:19 | میرحسین موسوی
همه توضیحات ...